Al een maand geleden begon mijn voorbereiding voor het interview met Caecilia van Peski uit Tilburg; zij is beroepsdiplomaat en OVSE-waarnemer in Oekraïne. Het had wat voeten in de aarde om dat interview te regelen: contact met haar leggen, toestemming vragen aan de hoogste persbaas van de OVSE in Kiev, schriftelijke vragen indienen, een foto van haar in actie aanvragen en de afspraak en locatie voor het interview arrangeren voor haar verlof van een week in Tilburg. OVSE’ers hebben slechts 2,5 dag vrij per maand, maar dat terzijde.
Onderwijl heb ik me suf gelezen over de situatie in Oekraïne, ter voorbereiding op het interview, maar vooral omdat het onderwerp steeds fascinerender werd. En complexer. En mistroostiger.
De dag voordat Van Peski naar Tilburg zou komen voor haar verlof en vijf dagen voor het interview, stortte de MH15 van Malaysia Airlines neer bij Grabovo in het oosten van Oekraïne. Die gebeurtenis veranderde levens en misschien ook wel de loop van de geschiedenis. En veel trivialer: het interview. We werden ingehaald door de actualiteit. Ons gesprek werd gedomineerd door de ramp met de MH17 en de implicaties van het neerhalen van dat passagiersvliegtuig. Haar reactie, vol nuances, stond gisteren in de krant. Ook voor de website van het Brabants Dagblad heb ik een bijdrage geleverd.
Ineens was Van Peski een veelgevraagde gesprekspartner voor collega-journalisten. Dacht ik eerst een exclusief gesprek met haar te hebben geregeld, na de vliegtuigcrash stonden veel media op haar stoep. Voor hen volstond ineens één telefoontje naar de OVSE om een gesprek met Van Peski te regelen. Het bewijst maar weer eens dat onder druk alles vloeibaar wordt, zelfs strakke protocollen van de OVSE. Terecht overigens. Het is goed dat die organisatie snapt dat brekend nieuws om snel schakelen vraagt. Volkomen logisch ook dat collega’s van andere media Van Peski wilden interviewen.
Door de dramatische vliegtuigcrash werd het achtergrondverhaal over Van Peski omgezet in een nieuwsverhaal op een van de pagina’s over de MH17-tragedie. Daarin was helaas geen ruimte om iets te vertellen over het bijzondere werk van Van Peski en wat dat met haar doet. Terwijl ook dat deel van haar verhaal indringend is. Dat aspect komt gelukkig uitgebreid aan bod in een verhaal dat over enkele dagen in de krant staat. Daarin vertelt Van Peski (44), die kan bogen op een imposante cv, onder meer dat ze dit werk pas is gaan doen nadat haar ouders waren overleden. „Anders zouden ze alleen maar in angst zitten om mij.” Niet helemaal onterecht die zorgen: Van Peski is in Oekraïne een dag tegen haar wil ergens vastgehouden (acht OVSE-collega’s werden een maand gegijzeld) en ze liep vier jaar geleden bij een waarnemingsmissie in Georgië bij een auto-ongeluk een gebroken nek op. In Georgië woonde ze overigens in Gori, aan het Stalinplein. Hetzelfde plein waar de Goirlese RTL-cameraman Stan Storimans in 2008 om het leven kwam door een (Russische) raketaanval.