Marvin Gaye werd de Prins van Motown genoemd en de zwarte Sinatra. Sinds hij in 1961 was ontdekt door Berry Gordy, baas van het Motown-platenlabel, had hij veel zijdezachte soulhits gescoord. Maar in 1971 brak Gaye uit het strakke hits-keurslijf van de invloedrijke platenmaatschappij uit Detroit. Gaye's eigenzinnigheid leverde een meesterwerk op: What's going on.
Soulzanger Marvin Gaye (1939) maakte eerst een single met die titel. Maar de weg die hij was ingeslagen zinde Gordy niet: de plaat was te politiek, te weinig sexy en had geen hitpotentie. Gaye stelde een ultimatum: geen What's going on, dan nooit meer een plaat voor Motown. De single kwam in 1971 toch uit en werd een grote hit. Een paar maanden later kwam er een album van, dat een jaar in de hitparades bleef staan en nog twee andere hitsingles opleverde. En de plaat bleef verkopen, dertig jaar lang.

Luxe-editie
Van het album heeft Motown onlangs een bijzondere luxe-editie uitgebracht. Op die fraai verzorgde dubbel-cd staat de plaat, zoals die dertig jaar geleden is uitgebracht. Maar ook de originele en nooit eerder uitgebrachte 'Detroit-mix' staat er op. Dat was de versie zoals Marvin Gaye en arrangeur David Van DePitte die in de Motown-studio in Detroit hadden gemaakt. Daarna ging Gaye naar Los Angeles voor de opnamen van een triviale speelfilm. Terwijl hij daar was, vroeg hij een tape op en mixte hij er nog maar weer eens extra vocalen en percussie doorheen. De verschillen zijn vooral interessant voor verstokte fans.
Ook nog nooit eerder verschenen zijn de live-opnamen van een concert dat Marvin Gaye gaf in mei 1972 in zijn thuisstad Washington. Daar speelt en zingt hij acht van de negen nummers van What's going on en nog een paar andere hits. Een bijzondere geïnspireerd concert. Op de cd verder de originele singles What's going on, Mercy mercy me (the ecology) en Inner city blues, zoals die in het begin van de jaren zeventig zijn uitgebracht.

Keurslijf
Gaye doorbrak met zijn concept-album het pophitjeskeurslijf van de Motown-hitfabriek. Hij bewerkstelligde met zijn succes meer artistieke vrijheid voor uitvoerende artiesten van het label. Daarnaast had hij het lef om een politiek album uit te brengen, waarop hij zich keerde tegen de oorlog (in Vietnam), tegen milieu-vervuiling, corruptie, armoede, racisme en discriminatie.
Gaye maakte diverse opnamen van zijn zangpartijen. Toen hij die wilde terugluisteren om een keuze te maken, werden die sporen per abuis samengevoegd. Het bleek een gouden greep. Het was alsof hij een duet met zichzelf zong. Die samenvloeiende 'vocale lagen' werden zijn handelsmerk. Ook de arrangementen waren opvallend anders: arrangeur David Van DePitte combineerde soul met blues, jazz en gospel en koos ook nog eens voor haast klassiek aandoende orkestraties. De weg die Gaye en Van DePitte hadden gekozen, sloeg aan. Gaye's sterstatus groeide; hij beïnvloedde alle generaties zwarte artiesten na hem. Veel hits en succesvolle albums volgden, maar ook enkele te gepolijste platen. In zijn omvangrijke oeuvre blijft What's going on de absolute top.

Turbulent
Voor Gaye bleek het album de opmaat voor een turbulent leven, waarin hij heen en weer werd geslingerd tussen de duivel en devotie, hedonisme en spiritualiteit. Gaye scheidde twee keer, kreeg torenhoge schulden, kampte met een drugsprobleem en raakte volledig op drift. Zijn zwerftocht voerde hem via Hawaii en Londen uiteindelijk naar Oostende in België. Daar vlamde hij in al zijn ellende nog één keer: hij maakte er de wereldhit Sexual healing en het bijhorende album Midnight love.
Na deze comeback ging Gaye terug naar Amerika en trad weer op. Maar op 1 april 1984, aan de vooravond van zijn 45ste verjaardag, werd Marvin Pentz Gay III (zoals zijn volledige naam luidde) na een uit de hand gelopen ruzie doodgeschoten... Door zijn vader.

labels: Marvin Gaye, Motown, David Van DePitte